Kişinin yaşadığı maşer içre değeri olan , kudret, gidişat ve vesair davranış biçimlerini vüruttirdiği süreçlerin tüyönetmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara nazaran insanoğluın davranışlarında belli vürutmeler sağlamlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; kişinin davranışlarındaki yaşantısı suretiyle kasıtlı olarak ve isteyerek değişçilikme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kadar eğitimin bir çok tanılamamı bünyelabilmektedir. Fakat, hasetmüzde çoğunlukla yeğleme edilen tanılamam:
“Ferdin davranışında, kendi yaşantısı suretiyle ve kasıtlı olarak matlup yönde( eğitimin lakinçlarına yaraşıklı ) değişçilikme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma nazaran;
· Yetişek bir süreçtir.
· Yetişek sürecinde, kişinin davranışlarının matlup yönde değişçiliktirilmesi lakinçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değişçilikme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde kişinin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç asliye öğesi vardır.
1. Amaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek lakinçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam eder ve değerlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı tamlık kültürler muhtevain nüshadır. Amaçların içinde ne olduğu ve öğrenme muhtevain kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre nazaran değişçilikebilir, fakat sürecin doğbirliı değişçilikmez.
Yetişek kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih boyunca birbir hayli filozof ve pedagog, eğitimin ne başüstüneğuna değgin farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuşdolaşma. Günümüzde ise eğitimin ikrar edilen ölçünlü tanılamamı şudur: Yetişek, kişinin davranışlarında kendi yaşantıları suretiyle kasıtlı olarak istendik davranış değişçilikikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın içre eğitime değgin temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları suretiyle”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değişçilikikliği” ve “müddetç” kadar kelimeler eğitimin ana taşlarıdır.
Yetişek, âdemoğlu muhtevain ömür boyu devam fail bir süreçtir ve davranışlarda tadil meydana getirir. Bu davranış değişimleri ise kişinin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişimleri istendik kısaca beklentilere ve hedeflere yaraşıklı olabileceği kadar istenmedik yönde de vürutebilir. Yetişek sürecinin işçilikletilmesi ise kasıtlı kısaca programlı ve programlı olabileceği kadar vürutigüzel de mümkün. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal eğitim bilimi, vürutigüzel yapılan eğitime ise informal eğitim bilimi denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek mektep, dershane, eğitim bilimi merkezleri kadar mekânlarda verilen eğitim bilimi formal; kişinin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı olmayan eğitim bilimi ise informal eğitidir. Kısaca eğitim bilimi sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine nazaran sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim bilimi çıkmak üzere dü tür ortaya çıkar. Formal eğitim bilimi okullarda ya da kurumlarda belli bir düşünce ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim bilimi tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim bilimi süreci idari bir kadro ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal eğitim bilimi ise kendi kendine vüruten plansız ve programsız yapılan eğitimdir ki can bu eğitimi içtimai çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir mekanizma olarak ele hileındığında ise eğitim bilimi sisteminin üç asliye ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, süreçler ve çıktılardır. Menşe; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, yapı, donanım, maliyet, personel kadar fiziksel unsurlardır. Süreç; mektep içre meydana gelen dersler, öğrenme yaşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde marifet, yeterlilik, izin, imtihan akıbetları kadar matlup davranış değişçilikiklikleridir.